Εισηγήτρια: Μαρία Ράλλη, Ειδική  Παιδαγωγός- συγγραφέας  ΜΑ. PhD*

* Σύντομο βιογραφικό της εισηγήτριας

Αποφοίτησε από την παιδαγωγική σχολή του ΑΠΘ. Στην συνέχεια, εξειδικεύτηκε στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο Brunel University της Αγγλίας, όπου έλαβε το μεταπτυχιακό της δίπλωμα. Είναι διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η διδακτορική διατριβή της είναι στις Επιστήμες Αγωγής με ειδίκευση στο γνωστικό αντικείμενο των μαθησιακών δυσκολιών γραπτού λόγου και τη χρήση της εκπαιδευτικής τεχνολογίας.

 Έχει συμμετάσχει, ως εισηγήτρια, σε συνέδρια τόσο στο εξωτερικό, όσο και στον Ελλαδικό χώρο. Έχει συμμετάσχει, ως επιμορφώτρια, σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων αναφορικά με την “Εφαρμογή της τεχνολογίας στην εκπαίδευση” και την “Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών”. Συμμετέχει σε εκπαιδευτικά σεμινάρια βιωματικού χαρακτήρα σε όλη την Ελλάδα.

Είναι συγγραφέας δυο εξειδικευμένων εκπαιδευτικών υλικών στην καλλιέργεια των μεταγνωστικών δεξιοτήτων με τίτλους: «Οι μικροί συγγραφείς 1» και τα «Φλύαρα μολύβια». Είναι μέλος της ομάδας παιδαγωγικού σχεδιασμού του εκπαιδευτικού λογισμικού, «Η Χώρα των Λενού», που απευθύνεται σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες. Έχει σχεδιάσει το πολυμεσικό εκπαιδευτικό περιβάλλον με τίτλο «Δάφνη» (υπο έκδοση) το οποίο στοχεύει στη βελτίωση της αναγνωστικής ικανότητας και της δεξιότητας συγγραφής κειμένων σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες.

Εργάζεται, ως ειδική παιδαγωγός σε ΤΕ, σε ΚΕΔΔΥ, καθώς και σε ιδιωτικές δομές.

Αναγκαιότητα:  Όλο και περισσότεροι μαθητές αδυνατούν να κατανοήσουν το κείμενο που διαβάζουν και να συγγράψουν μια ολοκληρωμένη ιστορία. Αρκετοί μαθητές μάλιστα εκδηλώνουν άρνηση να εμπλακούν στην αναγνωστική και συγγραφική διαδικασία.  Σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, η συχνότητα εμφάνισης δυσκολιών αναγνωστικών δεξιοτήτων  κυμαίνεται μεταξύ 3% - 11% (Μουζάκη & Σιδερίδης, 2007). Ταυτόχρονα, οι διαταραχές γραπτής έκφρασης αφορούν τουλάχιστον το 10% του μαθητικού πληθυσμού  (Fletcher, Lyon, Fuchs & Barnes, 2007).

Το παραπάνω ποσοστό υπογραμμίζει την αναγκαιότητα, οι μαθητές να μάθουν τον τρόπο να εφαρμόζουν τεχνικές και στρατηγικές που θα τα διευκολύνουν στην κατανόηση και στη συγγραφή ιστοριών. Παράλληλα, είναι αναγκαίο το προσφερόμενο εκπαιδευτικό υλικό να ενθαρρύνει την καλλιέργεια στρατηγικών και να δομείται βάσει των αρχών της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις εκπαιδευτικές ανάγκες όλων παιδιών. Τέλος, οι παιδαγωγικές δραστηριότητες κρίνεται σκόπιμο να βασίζονται σε παιγνιώδη σενάρια, ώστε να προσφέρουν κίνητρο οι μαθητές να εμπλακούν στη μαθησιακή διαδικασία.

Με βάση τις παραπάνω ερευνητικές διαπιστώσεις δημιουργήθηκε το παρόν βιωματικό εργαστήριο, διάρκειας 7 ωρών, που απευθύνεται σε ειδικούς παιδαγωγούς, λογοθεραπευτές, ψυχολόγους, εκπαιδευτικούς γενικής εκπαίδευσης, καθώς και σε μεταπτυχιακούς φοιτητές των αντίστοιχων ειδικοτήτων. Αποτελείται από δυο μέρη, το θεωρητικό και το πρακτικό. Ειδικότερα:

Μεθοδολογία:  Στο πρώτο μέρος θα πραγματοποιηθεί  παρουσίαση του θεωρητικού υπόβαθρου για  τα χαρακτηριστικά  των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες, υπό το πρίσμα της μεταγνώσης και, το ρόλο της διδασκαλίας των μεταγνωστικών στρατηγικών στη διαδικασία κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου. Στο σημείο αυτό θα γίνει ανάλυση γραπτών μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες με ειδικά διαμορφωμένα φύλλα καταγραφής.

Στο δεύτερο και πρακτικό μέρος του σεμιναρίου οι συμμετέχοντες θα εμπλακούν σε μικροδιδασκαλία που προσομοιάζει τη διδασκαλία των μεταγνωστικών στρατηγικών κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου  σε ανομοιογενή ομαδοσυνεργατικά πλαίσια. 

Στόχος εργαστηρίου είναι οι συμμετέχοντες:

•  δομήσουν μικρές ομάδες (4-6 μαθητών), καθώς και δυαδική αλληλεπίδραση (μαθητή- εκπαιδευτικού) με διακριτούς ρόλους και διαφοροποιημένο υλικό  που ανταποκρίνεται στις μαθησιακές ανάγκες των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες
•  κατανοήσουν τον συντονιστικό και διαμεσολαβητικό ρόλο του εκπαιδευτικού και τη σημασία της φθίνουσας καθοδήγησης στην παροχή της διαφοροποιημένης διδασκαλίας
• εμπλακούν σε ανάθεση των ρόλων του  «γραμματέα, συγγραφέα, αναγνώστη», κατά τη διδασκαλία του «κατανοώ, σκέφτομαι και γράφω»
• εφαρμόσουν δραστηριότητες που αφορούν στις προ-συγγραφικές (planning), συγγραφικές (drafting), μετα-συγγραφικές (revising) φάσεις του γραπτού λόγου,  μέσα από ασκήσεις role playing.
•  εκπαιδευτούν στην εφαρμογή δυο εξειδικευμένων και ερευνητικά τεκμηριωμένων  εκπαιδευτικών εργαλείων α) Μικροί Συγγραφείς 1 και  β) Φλύαρα μολύβια (www.playlearning.gr). Έτσι θα έχουν τη δυνατότητα  να εφαρμόζουν εξατομικευμένες και ομαδοσυνεργατικές εκπαιδευτικές παρεμβάσεις, με στόχο την απόκτηση γνωστικών και μεταγνωστικών στρατηγικών παραγωγής γραπτού λόγου  σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες , μέσα από τη χρήση των κατάλληλων διαμεσολαβητικών υλικών, όπως:

• Εκπαιδευτικές κάρτες πολλαπλών επιλογών διαβαθμισμένης δυσκολίας
• Νοητικοί χάρτες
• Φύλλα αυτο-αξιολόγησης
• Μολύβια για ετερο-αξιολόγηση
• Καρτελάκια με το ρόλο του κάθε παιδιού
• Εκπαιδευτική χρήση video με στόχο την εφαρμογή στρατηγικών αυτο-παρακολούθησης

Επιπρόσθετα δίνεται η δυνατότητα follow up συναντήσεις στο τέλος κάθε μήνα, ώστε οι συμμετέχοντες να έχουν τη δυνατότητα εποπτειών στην εφαρμογή της διδασκαλίας στρατηγικών σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και μετρήσεων της προόδου τους.

 Το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε και στις 14/3/2015 και 20/3/2016