Το κακοποιημένο – παραμελημένο παιδί και το σχολείο

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην αντιμετώπιση και στο χειρισμό της ιδιαίτερης συμπεριφoράς του.

Ημερίδα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για την παιδική κακοποίηση

Η Ημερίδα απευθύνεται σε:

• Εκπαιδευτικούς, Παιδαγωγούς
• Επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας
• Φοιτητές ή μεταπτυχιακούς φοιτητές των παραπάνω ειδικοτήτων

Ημερομηνία διεξαγωγής: 2 Φεβρουαρίου 2008

Ώρες διεξαγωγής: 11.00 – 16.00

Εισηγητής: Σοφία Ρίστα, Κοινωνική Λειτουργός

Υποψήφια Διδάκτωρ στην Κοινωνική Εργασία με οικογένεια και παιδί του Πανεπιστημίου De Montfort του Leicester του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η κακοποίηση διακρίνεται σε τέσσερις μορφές:

Τη σωματική κακοποίηση, η οποία είναι ο εσκεμμένος τραυματισμός του παιδιού από ενέργειες του ενήλικα που επιβλήθηκαν ή που δεν εμποδίστηκαν ενώ ήταν γνώστης ότι θα προκαλούσαν τραυματισμό, ενέργειες που γίνονται επίτηδες για να προκαλέσουν σωματικό πόνο.

Τη σεξουαλική κακοποίηση, η οποία είναι οι σεξουαλικές δραστηριότητες μεταξύ ενηλίκων και παιδιών, η συμμετοχή των παιδιών σε πορνογραφικό υλικό, η παρενόχληση, ο σεξουαλικός τρόπος λεκτικής επικοινωνίας.

Την ψυχολογική κακοποίηση, η οποία είναι η μακροχρόνια και φανερά απορριπτική συμπεριφορά των γονιών απέναντι στα παιδιά, η επίμονη και σοβαρή συναισθηματική κακομεταχείριση, η εσκεμμένη απομόνωσή του από κοινωνικές σχέσεις ή όταν οι γονείς το παρασύρουν σε παράνομες αντικοινωνικές δραστηριότητες ή το εκμεταλλεύονται.

Την παραμέληση, που είναι η ανεπάρκεια ή παράλειψη των γονέων να ικανοποιήσουν τις ανάγκες του παιδιού για υγεία, να διασφαλίσουν υγιεινές και ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης και η ανεπάρκεια κατάλληλων τρόπων διαπαιδαγώγησης και συμπεριφοράς ώστε το παιδί να μεγαλώσει ψυχικά και κοινωνικά σωστά.

Ως αιτίες αναφέρονται κυρίως:

Η σοβαρή ψυχοπαθολογία των γονέων, οι κακές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες επιβίωσης, οι αρνητικές παιδικές εμπειρίες των γονέων (κύκλος της κακοποίησης, πάνω στον οποίο κινούνται οι γονείς που έχουν κακοποιηθεί και συνεχίζουν την ίδια συμπεριφορά και στα παιδιά τους) και τέλος η εξάρτηση των γονέων από ουσίες ή αλκοόλ.

Οι επιπτώσεις και των τεσσάρων μορφών παρουσιάζονται σε όλα τα στάδια ανάπτυξης:

Σωματική ανάπτυξη: Κακώσεις του σώματος, τραυματισμοί με μόνιμη μικρή ή μεγάλη βλάβη στα μέρη του σώματος που έχουν χτυπηθεί, αιματώματα, φτωχή σωματική ανάπτυξη, νευρολογικές ανωμαλίες, νυχτερινή ενούρηση, αναπηρία ή και θάνατος. Καθυστέρηση χρονικά και ποιοτικά στη σωματική τους ανάπτυξη. Αυτοτραυματισμοί.

Ψυχική ανάπτυξη: Χαμηλή αυτό-εκτίμηση, συναίσθημα της αγωνίας και του φόβου, κατάθλιψη, ακίνητο παγωμένο βλέμμα, ψευτο-ωριμότητα, τάσεις φυγής από το σπίτι και το σχολείο. Παρουσιάζουν στοιχεία νεύρωσης, όπως εφιάλτες, κατάθλιψη, φοβίες, βουλιμία ή ανορεξία, αυτό-ϋποτίμηση και αυτοκτονικές τάσεις. Χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών ουσιών.

Κοινωνική ανάπτυξη: Είναι προσωπικότητες που φοβούνται τις σχέσεις και αποφεύγουν τις δεσμεύσεις για να μην πληγωθούν. Παρουσιάζουν βίαιη και επιθετική συμπεριφορά, επιθετικότητα. Αδιάκριτη θετική ανταπόκριση στους ξένους. Ενεργούν έτσι ώστε να προκαλούν συνεχώς το ενδιαφέρον του άλλου.

Διανοητική ανάπτυξη και εκπαίδευση: Χαμηλή επίδοση, ελλιπής συγκέντρωση και ελλειμματική προσοχή, απομόνωση και απόσυρση από τις δραστηριότητες του σχολείου, υπερβολικός φόβος για τιμωρία. Κάνουν πολλές απουσίες, άσκοπη υπερκινητικότητα, μαθησιακές δυσκολίες, επιθετική και προκλητική συμπεριφορά, φτωχή εκφραστική ικανότητα.

Ο εκπαιδευτικός καλείται να διαβάσει τα συμπτώματα που συναντά στη συμπεριφορά αυτών των παιδιών ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτά τα παιδιά από τη θέση πάντα του εκπαιδευτικού.

Μερικές από τις προτάσεις είναι:

• Να δίνουμε ευκαιρίες για συμμετοχή και ανάληψη καθηκόντων και υποχρεώσεων. Να βάζουμε όρια και να τα αντιμετωπίζουμε με ίσους όρους με τους άλλος μαθητές.
• Να υπάρχει στενή συνεργασία με τους ειδικούς, σεβόμενοι το απόρρητο της κάθε περίπτωσης και τη θέληση του παιδιού να φανερώσει ή όχι την κατάστασή του.
• Σταθερότητα στην όλη μας στάση και συμπεριφορά.
• Αντιμετωπίζουμε τους γονείς σαν όλους τους γονείς και τους ενημερώνουμε για την απόδοσή των παιδιών τους και συνεργαζόμαστε όπου αυτό είναι εφικτό.

Η ημερίδα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και σε ειδικούς που ασχολούνται με παιδιά ώστε να ενημερωθούν και να ευαισθητοποιηθούν πάνω στην παιδική κακοποίηση. Θα αναπτυχθούν αναλυτικά το τι είναι κακοποίηση, τα συμπτώματα, αιτίες και επιπτώσεις, θα δοθούν κατευθύνσεις αντιμετώπισης και θα ακολουθήσει συζήτηση.